Çocuk Dostu Hukuki Yardıma İlişkin Rehber İlkeler

27 ÇOCUK DOSTU HUKUKİ YARDIMA İLİŞKİN REHBER İLKELER Çocukların dikkat aralığı kısa ve kelime dağarcığı zayıf olabilir; ayrıca, olayları kronolojik şekilde sıralamakta güçlük çekebilirler. Kendileri veya aileleri için olumsuz sonuçlar doğuracağı korkusuyla bazı bilgileri paylaşmaktan çekinebilirler ve utanç, sıkıntı veya suçluluk gibi güçlü duygular yaşayabilirler. Hukuk alanında çalışan kişiler de dâhil olmak üzere yetkili konumdaki yetişkinleri memnun etme çabasıyla pek çok çocuk söylemeleri gerektiğine inandıkları şeyleri söyleyebilir veya yetiştirilme tarzları nedeniyle büyükleri yalnızca dinlemeleri, ancak büyüklerin yanında kendilerini ifade etmemeleri gerektiğini düşünebilir. Konuşulan karmaşık hukuki konuları anlamayabilirler ya da kullanılan terminoloji kafalarını karıştırabilir. Çocuk müvekkillerle gerçekleştirilecek görüşmelerin dikkatli bir biçimde yapılandırılması tavsiye edilmektedir. Görüşmenin ilk bölümde, hukuk alanında çalışan kişi kendini tanıtmalı ve görüşmenin amacını, ne kadar süreceğini, görüşmede kimlerin hazır bulunacağını ve görüşme sonrasında neler olacağını açıklayarak çocuğu rahatlatmalıdır. Hukuk alanında çalışan kişi ayrıca, görüşmenin nasıl kayıt altına alınacağını ve çocuğun vereceği bilgilerin nasıl kullanılacağını da açıklamalıdır. Özellikle çocuğun travmatik veya mahrem ayrıntılar içeren olaylardan söz etmesini gerektiren durumlarda, çocuğun kendini rahat hissetmesinin ve konuşmaya başlamasının biraz zaman alabileceği unutulmamalıdır. Çocukların kendilerini en iyi şekilde ifade edebildiği zamanlar, bunu kendi istedikleri şekilde ve zamanda yapabildikleri anlardır. Sabırlı olunmalı, konuşma arasındaki duraksamalara saygı gösterilmeli, çocuklar acele etmeye zorlanmamalı veya onlar adına konuşmaya kalkılmamalıdır. Bir sorunun yanıtını bilmiyorsa veya hatırlamıyorsa, ‘bilmiyorum’ demesinin ve kendisine yöneltilen soruyu anlamadığı takdirde bunu ifade etmesinin hiçbir sakıncası olmadığı çocuğa anlatılmalıdır. Sorulan sorulara vereceği yanıtların ‘doğru’ veya ‘yanlış’ şeklinde değerlendirilmeyeceği, ancak mümkün olan en açık ve dürüst şekilde bilgi vermesinin çok önemli olduğu vurgulanmalıdır. Ayrıca, gereken durumlarda ‘kaba’ ifadeler kullanmasının da sorun teşkil etmeyeceği belirtilmelidir. Çocuğun söylediklerini kısaca özetleyin. Söylenenleri özetlemek görüşmenin yapılandırılmasına yardımcı olan çok önemli bir araçtır. Hukuk alanında çalışan kişi bu aracı kullanarak dava dosyasından anladıklarını teyit edebilir, çocuğun