Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Bülteni Sayı 5

78 TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu BÜLTEN KASIM 2021 · Denetim faaliyetleri sonucunda Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri tarafından Çevre Kanunu uya- rınca uygulanan toplam ceza miktarların yıllara göre değişimine bakılacak olursa ( Grafik 15 ); TEKNİK FAALİYET RAPORU: 2020 T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI 49 4.3. Çevre Kanunu Uyarınca Durdurma Cezası Uygulamaları Çevre Kanununun 15 inci maddesinde, 2872 sayılı Kanun ve bu Kanun uyarınca yayımlanan yönetmelikle- re aykırılık halinde aykırılığa sebep olan faaliyetin, bir defaya mahsus olarak ve bir yılı aşmayacak şekilde süre verilmesi halinde, verilen süre sonunda aykırılığın giderilmemiş olması durumunda süre sonunda, süre verilmediği takdirde derhal, kısmen veya tamamen, süreli veya süresiz olarak durdurulacağı hüküm altına alınmıştır. Bu kapsamda durdurma kararı Bakanlık merkezde ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürü, illerde ise Çevre ve Şehircilik İl Müdürleri tarafından verilmektedir. Ayrıca 2872 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin son fıkrasında, faaliyetin durdurulmasına ilişkin olarak Çev- resel Etki Değerlendirmesi süreci bakımından süre ve durdurma kararı verecek makam ile ilgili olarak özel bir hüküm getirerek çevresel etki değerlendirilmesi incelemesi yapılmaksızın başlanan faaliyetlerin Bakanlık tarafından, proje tanıtım dosyası hazırlanmaksızın başlanan faaliyetlerin ise mahallin en büyük mülki amiri tarafından ve süre verilmeksizin durdurulacağını belirtmiştir. Grafik 15 Yıllara göre Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri tarafından Çevre Kanunu uyarınca uygulanan toplam ceza miktarı 36,142,451 49,338,910 52,136,032 57,164,230 62,730,471 83,894,172 114,845,656 107,356,248 158,497,768 106,992,878 138,804,417 36,362,370 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 225,976,477 2019 yılında kesilen toplam ceza miktarı 2018 yılına göre yaklaşık %30 , 2020 yılında kesilen toplam ceza miktarı 2019 yılına göre yaklaşık %63 artış göstermiştir. Anayasa’nın 56’ncı maddesinde yer alan “Herkesin, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahip” olduğu ve “çevreyi geliştirmenin, çevre sağlığını korumanın ve çevre kirlenmesini önlemenin Devletin ve vatandaşların ödevi” olduğu hükümleri neticesinde bu denetim faaliyetleri yapılmıştır. Yukarıda yer alan grafik ve yıllara göre artış yüzdeleri, Çevre Kanunu ve ilgili yönetmeliklere aykırı işletme faaliyetlerinin son yıllarda ne denli artış gösterdiğini ve sağlıklı çevre hakkının ne derece- de ihlal edildiğini gözler önüne sermektedir. Tablo 2: Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin Ve Denetim Genel Müdürlüğü’nün 2020 Faaliyet Raporu Ek 11’e göre düzenlenen Marmara Denizine kıyısı olan şehirlere ÇŞİM tarafından kesilen toplam ceza miktarları 2020 yılı içerisinde, tüm Türkiye’de Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri tarafından uygulanan 4.829 idari yaptırım sonucunda toplam 225.976.477,50 TL ceza kesildiği önceki başlıklarda belirtilmişti. Bu konuda Marmara Denizi’ne kıyısı bulunan şehirlerdeki işletmelere uygulanan yaptırımlar dikkat çekicidir. Buna göre;