Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Bülteni Sayı 5

71 TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu BÜLTEN KASIM 2021 25.06.1998 tarihinde Danimarka’nın Aarhus Ken- tinde Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Ko- misyonu (ECE) tarafından imzaya açılmış olan ve 30.10.2001 tarihinde yürürlüğe giren Çevresel Konularda Bilgiye Erişim, Çevresel Karar Ver- me Sürecine Halkın Katılımı ve Yargıya Başvuru Sözleşmesi (kısaca Aarhus Sözleşmesi), şimdiki ve gelecek kuşakların sağlıklı ve iyi bir çevrede yaşama haklarının korunmasına katkı sağlamak amacıyla, çevresel konularda bilgi ve belge edin- me, karar vermede halkın katılımı ve yargıya eri- şim konularını ele alan ilk uluslararası sözleşme- dir. Aarhus Sözleşmesi, bu özellikleri ile çevresel demokrasinin gerçekleştirilmesine yönelik olarak uluslararası düzeyde kabul edilen önemli bir hu- kuki belgedir. Avrupa Birliği (AB), Aarhus Sözleşmesi’ni 1367/2006 Sayılı Tüzük (EC) aracılığıyla uygular. Bu düzenleme, bireylerin ve STK’ların AB kurum ve organlarının kararlarına karşı dava açmasına olanak tanımaktadır. 2008 yılında ClientEarth isimli sivil toplum ku- ruluşu, halka adalet haklarına erişim hakkı veren uluslararası bir çevre sözleşmesi olan Aarhus Sözleşmesi’ne uymadığı iddiasıyla AB’ye karşı Birleşmiş Milletler nezdinde şikayette bulunmuş- tur. Şikayet üzerinden neredeyse 10 yıl geçtikten sonra, 2017 yılında, Sözleşmeye uyumu denet- lemekten sorumlu BM organı, nihayet, AB’nin uluslararası hukuk yükümlülüklerini ihlal ettiğini tespit etmiştir. Bunu takiben Avrupa Birliği Konseyi, 2018 yılın- da Avrupa Birliği Komisyonu’ndan Uyum Komi- tesi’nin bulgularını ele alma seçenekleri hakkında bir çalışma sunmasını ve çalışmanın sonuçları göz önüne alındığında, Aarhus Sözleşmesi’nin uygu- lanmasına dair tüzüğün (Aarhus Tüzüğü) değişti- rilmesi önerisini dikkate almasını istemiştir. Yapılan çalışmalar sonucu 14 Ekim 2020 tari- hinde Avrupa Birliği Komisyonu, çevreyi etkile- yen AB eylemlerinin kamu tarafından daha iyi incelenmesine olanak sağlamak için 1367/2006 Çevresel Konularda Bilgiye Erişim, Çevresel Karar Verme Sürecine Halkın Katılımı ve Yargıya Başvuru Sözleşmesi’nin Uygulanmasına Dair Avrupa Birliği Tüzüğü’nde ( Aarhus Tüzüğü) Yapılan Değişiklikler ile İlgili Değerlendirme Çimen Tatar Stajyer Avukat, Ankara Barosu