Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Bülteni Sayı 5

25 TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu BÜLTEN KASIM 2021 oluşan İnsan Çevresine Dair Stockholm Bildirgesi ile 109 tavsiye içeren İnsan Çevresi Eylem Planı kabul edilmiş ve tavsiyelerden birisine uygun olarak, çevre işlerinin organizasyonunu yapmak üzere yeni bir organ olarak BM Çevre Programı (UNEP) kurulmuştur . 1972’de yapılan Konferans sonucunda kabul edilen Bildiri ve Eylem Planı, bugün uluslararası çevre hukukunun özü/esası olarak genel bir kabul görmektedir. Bugün Türkiye’nin karşılaştığı sorunun mevcut, bilinen çözümleri, kurum ve ilkeleri geçersiz kıldı- ğını düşündüğümüzde; ulusal bir katılım ve mümkün olan en büyük oydaşlıkla bir büyük buluşma gerçekleştirilerek bir politika belgesi oluşturulması, bir eylem planı belirlenmesi ve iklim değişikliği olgusu temelinde alınacak bütün yönetimsel karar ve süreçleri oluşturmak ve takip etmek üzere yeni bir kurumsal yapı tesisi kaçınılması mümkün olmayan bir zorunluluk olarak görülmektedir. Müsilaj sorununda uygulanan yöntem, taleplerimizin destekleyicisi olmuştur. Marmara Denizi eko-sis- teminde yaşamı sürdürülemez hale getirme riski taşıyan sorunun “görünür” hale gelmesinden sonra, 6 Haziran 2021’de merkezi ve yerel idarelerin üst düzey temsilcileri ile geniş katılımlı bir toplantı dü- zenlenmiştir. Toplantının ardından T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanı tarafından yapılan açıklama ile; Ko- caeli Büyükşehir Belediyesi Başkanı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı, Bursa Büyükşehir Bele- diye Başkanı, Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanı, Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı, Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı, Çanakkale Belediye Başkanı, Yalova Belediye Başkanı, Edirne Belediye Başkanı, Bağcılar Belediye Başkanı, Büyükçekmece Belediye Başkanı ve Gelibolu Belediye Başkanı tarafından imzalanan “ Marmara Denizi Koruma Eylem Planı ” 4 ilan edilmiştir. Farklı siyasi partilerden 4 “MARMARA DENİZİ KORUMA EYLEM PLANI” EYLEM 1. Marmara bölgesinde kirliliğin azaltılması ve izleme çalışmalarının yürütülmesi amacıyla; Çevre ve Şehircilik Ba- kanlığı, ilgili kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, sanayi odaları ve STK’lardan müteşekkil Koordinasyon Kurulu; Marmara Belediyeler Birliği bünyesinde ise Bilim ve Teknik Kurulu oluşturulacak. EYLEM 2. Marmara Denizi Bütünleşik Stratejik Planı üç ay içerisinde hazırlanarak çalışmalar bu plan çerçevesinde yürütü- lecek. EYLEM 3. Marmara Denizi’nin tamamını koruma alanı olarak belirleme çalışmaları başlatılacak, 2021 yılı sonuna kadar tamamlanacak. EYLEM 4. Acil müdahale kapsamında 8 Haziran 2021 tarihinden itibaren, 7/24 esasıyla, Marmara Denizi’ndeki müsilajın bilimsel temelli yöntemlerle tamamen temizlenmesine yönelik çalışmalar başlatılacak. EYLEM 5. Bölgede bulunan mevcut atıksu arıtma tesislerinin tamamı ileri biyolojik arıtma tesisine dönüştürülecek. Atıksu- ların ileri biyolojik arıtım yapılmaksızın Marmara Denizi’ne deşarjını engelleyici hedefler doğrultusunda çalışmalar yürütü- lecek. EYLEM 6. Marmara Denizi’ne deşarj yapan atıksu arıtma tesislerinin deşarj standartları 3 ay içerisinde güncellenerek ha- yata geçirilecek. EYLEM 7. Arıtılmış atıksuların mümkün olan her yerde yeniden kullanımı artırılacak, desteklenecek. Temiz üretim teknikleri uygulanacak. EYLEM 8. Atıksu arıtma tesislerini gerektiği gibi işletmeyen OSB’lerin rehabilitasyon ve iyileştirme çalışmalarıyla ileri arıt- ma teknolojilerine geçişi hızlandırılacak. EYLEM 9. Atıksu arıtma tesislerinin yapımı ve işletilmesini çok daha kolay hale getirmek için kamu-özel sektör işbirliği modelleri hayata geçirilecek. EYLEM 10. Marmara Denizi’ne gemilerin atıksularının boşaltılmasının önlenmesine yönelik üç ay içerisinde düzenleme yapılacak. EYLEM 11. Tersanelerde temiz üretim teknikleri yaygınlaştırılacak. EYLEM 12. Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız tarafından yapılan çalışmalar çerçevesinde; alıcı ortama deşarj yapan atıksu arıtma tesislerinin tamamı 7/24 online izlenecek. Marmara Denizi’ndeki 91 izleme noktası 150’ye çıkarılacak. Türkiye Çevre Ajansı eliyle, Marmara Denizi ile ilişkili tüm havzalardaki denetimler uzaktan algılama, uydu ve erken uyarı sistemleri, insansız hava araçları ve radar sistemleri kullanılarak artırılacak. EYLEM 13. Marmara Denizi kıyılarını kapsayacak şekilde Bölgesel Atık Yönetimi Eylem Planı ve Deniz Çöpleri Eylem Planı üç ay içerisinde hazırlanarak uygulamaya konulacak. EYLEM 14. İyi tarım ve organik tarım uygulamaları ile basınçlı ve damlama sulama sistemleri yaygınlaştırılacaktır. EYLEM 15. Marmara Denizi’yle ilişkili havzalarda, dere yataklarına yapay sulak alanlar ve tampon bölgeler oluşturularak kirliliğin denize ulaşması önlenecektir. EYLEM 16. Zeytin karasuyu ve peynir altısuyu kaynaklı kirliliğin önlenmesi için, atık su azaltımını gerçekleştirecek teknolo- jik dönüşümler sağlanacaktır.