Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Bülteni Sayı 4

53 TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu BÜLTEN NİSAN 2021 beraber, kurumların ya da otoritenin bir karbon fiyatı belirlemedeki amacı ekonomik açıdan bir dış- sallık olan sera gazı emisyonlarının içsel haline getirmeyi kolaylaştırıcı bir mekanizmadır. Karbon fiyatlandırması, sera gazı (GHG) emisyonlarının dışsal maliyetlerini - mahsullere verilen ha- sar, ısı dalgaları ve kuraklıklardan kaynaklanan sağlık hizmetleri maliyetleri ve sel ve taşkınlardan kaynaklanan mülk kaybı gibi halkın ödediği emisyon maliyetlerini - yakalayan bir araçtır. Bir karbon fiyatı, sera gazı emisyonlarından kaynaklanan hasar yükünün bundan sorumlu olan ve bundan kaçı- nabilecek olanlara geri kaydırılmasına yardımcı olur. Bir karbon fiyatı, emisyonları kimin nerede ve nasıl azaltacağını dikte etmek yerine, emisyon verenlere ekonomik bir sinyal sağlar ve faaliyetlerini dönüştürmeye ve emisyonlarını düşürmeye veya emisyonlarını yaymaya ve ödemeye devam etmele- rine karar vermelerine olanak tanır. Bu şekilde, genel çevre hedefine, topluma en esnek ve en düşük maliyetli yoldan ulaşılır. Sera gazı emisyonlarına yeterli bir fiyat koymak, mümkün olan en geniş kapsamlı ekonomik karar alma sürecinde ve temiz kalkınma için ekonomik teşvikler belirlemede iklim değişikliğinin dış maliyetini içselleştirmek için temel bir öneme sahiptir. Ekonomik büyümenin yeni, düşük karbonlu itici güçlerini ateşleyerek, temiz teknolojiyi ve pazar yeniliğini teşvik etmek için gere- ken finansal yatırımları harekete geçirmeye yardımcı olabilir. Bugün yenilenebilir enerji santrallerine ideal karbon sertifikası satışı için oluşması gereken fiyat 20-30 € civarındayken, bu fiyat 2008’lerde 0.15 €’lara kadar düşmüştür. O günlerde ofset satışı gerçekleşti- rildiğinde elde edilen gelir ancak 1 ton karbonun, 1 ton karbon olduğu garantisini ortaya koyup kayıtlı karbon sertifikalarının el değiştirmesini ve sistemden itfasını sağlayan standart kayıt sicil kurumlarına ödenen bedeli kapsarken elde edilen gelir o kadar küçüktü ki bir çok proje emisyon azaltımlarını izle- meyi bırakmıştı. Bugünlerde bu durum karbon emisyon azaltımlarını belgelemiş olan projelerin lehine bir iyileşme göstermektedir. Hala fiyatlar benim bu işlere başladığım güzel günlerdeki seviyelerinden fersah fersah uzakta olmasına rağmen piyasadaki arz talep dengesinin arz yönündeki yavaşlama ne- deniyle yüksek kalması neticesinde fiyatlar da geçtiğimiz 4-6 haftadır hızlı bir artış trendine girmiştir. Her ne kadar karbon denkleştirme fiyat/performans açısından satın alan tarafın maliyet etkin çözüm- ler bulmasına yardımcı olması beklense de karbon fiyatlarının bir nebze olsun yükselmesi bu dışsallı- ğın yavaş yavaş ekonomi DÖNGÜSÜNDE ait olduğu yere yerleştiğinin bir göstergesidir. Kaynakça: Pew Center, 2011. Climate change 101: Understanding and responding to global climate change, Pew Center on Global Climate Change. Published by the Pew Center on Global Climate Change and the Pew Center on the States., Washington, DC. http://www.pewtrusts.org/uploadedFiles/wwwpewtrustsorg/Re- ports/Global_warming/Climate101-FULL_121406_065519.pdf. Erişim Tarihi: 09.03.2013. Mackenzie, C. ve Ascui. F., 2009. Investor leadership on climate change: An analysis of the investment com- munity’s role on climate change, and snapshot of recent investor activity, UNEP Finance Initiative and UNPRI, Londra.