Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Bülteni Sayı 3

84 TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu BÜLTEN Kararlar ARALIK 2020 ÇED Belgesi Almadan Konut İnşaatına Başlayan Şirkete Verilen Para Cezası Mülkiyet Hakkını İhlal Etmez! Ankara, Çankaya, Alacaatlı Mahallesinde, 880 adet daireden oluşan Atabilge Aka Konutları’nın yapı- mı işini üstlenen Fidanlar İnşaat Taahhüt San.Tic. Ltd. Şirketine, çevresel etki değerlendirme (ÇED) belgesi alınmadan inşaata başlandığı gerekçesiyle verilen beş milyon beşyüzaltmış sekiz liralık (5.568.248,50 TL) idari para cezasına karşı yapılan bireysel başvuruyu değerlendiren AYM, 15 Ocak 2020 tarihli kararıyla Anayasa’nın 35.maddesi ile güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edil- mediği sonucuna vardı. 12 Mart 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararda; şirketin Ankara Büyükşehir Belediyesi’nden inşaat ruhsatı alarak inşaata başladığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 04.02.2015 tarihinde taşınmazda yapılan denetimde, inşaatın 6 ay önce başladığının tespit edildiği ancak, ÇED belgesi tarihinin 11.03.2015 olduğu, ÇED belgesi olmadan inşaata başlanması nedeniyle Şirkete 5.568.248,50 TL tutarında para cezası uygulandığı, Şirketin peşin ödeme indiriminden yararlanarak cezayı ödediği ve arkasından Ankara 15.İdare Mahkemesi’nde, cezanın iptali için dava açtığı, davanın İdare Mahke- mesi tarafından 27.05.2016 tarihli karar ile reddedildiği, temyiz üzerine Danıştay 14.Dairesi’nin 2017 yılında verdiği karar ve son olarak karar düzeltme isteminin reddi ile kararın kesinleştiği ve şirketin bu aşamada, makul sürede yargılanma hakkı ile mülkiyet hakkının ihlali iddiasıyla AYM’ye bireysel başvuru yaptığı, ifade edilmiştir. AYM, toplam 2 yıl 5 ay 25 günlük yargılama süresinin, somut olay açısından makul olduğuna, do- layısıyla makul sürede yargılanma hakkı yönünden başvurunun kabul edilemez olduğu sonucuna varırken, mülkiyet hakkı ihlali iddiasını kabul edilebilir bularak, esasa dair değerlendirmeler yapmıştır. AYM, başvurucu şirketin, projeye dair ruhsatlar verilmeden önce Belediye ve Bakanlık tarafından ÇED belgesi istenmediği, ilgili idarelerin sorumluluklarını yerine getirmediği temelinde yaptığı savun- mayı, dikkate almamıştır. ÇED zorunluluğunun ihlali sabit olduğundan, inşaat sektöründe faaliyette bulunan bir şirket olarak ÇED belgesi almadan inşaata başlanamayacağını öngöremeyerek kendi kusuru ile cezaya maruz kalan şirketin itirazları temelsiz bulunurken, para cezasının bariz bir hata ve keyfilik içermediği, cezanın yüksek/orantısız olduğu ileri sürülmekle beraber karşılaştırmaya esas bir bilgi/belge sunulmadığından bu hususu değerlendirmenin mümkün olmadığı belirtilerek, ihlal iddiası reddedilmiştir. AYM, başvuru şirketin “gizlilik” isteğini de reddederek verdiği bu karar, normal bir ÇED sürecine tabi kılınan toplu konut projelerinin olumsuz yönlerinin tartışılması ve değerlendirilmesi açısından önemli bir hukuki aracın varlığına işaret etmiştir.