Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Bülteni Sayı 3

59 TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu BÜLTEN Kararlar ARALIK 2020 SEL FELAKETİ SONUCUNDA MEYDANA GELEN ÖLÜMLERLE İLGİLİ ETKİLİ SORUŞTURMA YÜRÜTÜLMEMESİ YAŞAM HAKKININ İHLALİDİR… 3-4 Temmuz 2012 tarihlerinde Samsun’da gerçekleşen aşırı yağışlar sonucunda, Kuzey Yıldızı TOKİ konutlarının kapıcı dairesini su basmış ve apartman görevlisi ile iki oğlu yaşamını yitirmişti. Anılan ölümlerle ilgili etkili soruşturma yapılmadığı iddiasıyla yapılan bireysel başvuruyu değerlendiren AYM 1.Bölüm’ünün 09.06.2020 tarihli kararıyla ; ceza soruşturmasında haklarında takipsizlik kararı veri- len kamu görevlilerine ilişkin soruşturma yönünden, Anayasa’nın 17.maddesinde güvence altına alı- nan yaşam hakkının usul boyutunun ihlal edildiğine hükmedilirken, bir yandan yeniden soruşturma yapılmak üzere dosya Samsun Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmiş, diğer yandan da ihlal tespi- tiyle giderilemeyecek manevi zarar karşılığı, her bir başvurucu için ayrı ayrı net 40 bin lira tazminat ödenmesine, karar verilmiştir. 5 Ağustos 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararda; I. olayın hemen ardından savcılık soruşturması başlatıldığı, resen seçilen bir inşaat mühendisi, bir yüksek çevre mühendisi, bir yüksek jeoloji mühendisi ve bir mimardan oluşan bilirkişi heyetinin olay yerinde keşif yaparak hazırladığı raporda, “dere ıslah çalışması ile yatağın güzergâhı değiş- tirilerek elde edilen sahanın doldurulduğu, doldurulan alana TOKİ tarafından bloklar inşa edildiği, blokların kurulu olduğu alanın çevresinde taşkın gibi olayların önlenmesi ya da güvenlik amacıyla ihata duvarının yapılmamış olmasının önemli bir eksiklik olduğu” vb tespitlerinin yapılması üze- rine, DSİ 7.Bölge Müdürlüğü yetkilileri hakkında 4483 sayılı Kanun uyarınca işlem yapılması için izin istediği, Samsun Valiliği’nin izin vermemesi işleminin Samsun Bölge İdare Mahkemesi kararı ile kaldırıldığı ve savcılığın soruşturma işlemlerini yürüttüğü, II. yine olay kapsamında Samsun Büyükşehir Belediyesi Başkanı ve yetkilileri hakkında 4483 sayılı Kanun uyarınca soruşturma izni verilmesi üzerine İçişleri Bakanlığı tarafından soruşturma başla- tıldığı, nihayetinde aralarında büyükşehir belediye başkanının da bulunduğu 13 yetkili hakkında soruşturma izni verildiği, bu karara itiraz edilmesi üzerinde Danıştay 1.Dairesi’nin “eksik ince- leme” gerekçesiyle kararı kaldırdığı, karar üzerine yeniden inceleme yapıldığı ve kapsamlı de- ğerlendirmeler sonucunda Samsun BŞB Başkanı ve bazı yetkililer hakkında yeniden soruşturma izni verildiği, ancak itiraz üzerine dosyayı inceleyen Danıştay 1.Dairesi’nin “3-4.7.2012 tarihinde meydana gelen yağışın beklenmeyen ve öngörülemeyen miktarda afet boyutunda olduğu ve asıl sorunun DSİ tarafından yapılan sel kapanı arkasında selin getirdiği rüsubatın birikerek kapanın vazife yapamaz duruma gelmesinden kaynaklandığı, bir süre sonra da sel kapanının yıkılarak bi- riken debisi yüksek suyun, önüne aldığı her şeyi sürükleyerek taşkına neden olduğu, dolayısıyla Büyükşehir Belediyesi görevlilerinin Yılanlıdere’deki sel afeti nedeniyle ölümlerin meydana gelme- sinde sorumluluklarının bulunmadığı sonucuna varıldığı” gerekçesiyle kararı kaldırması üzerinde, ilgililer hakkındaki soruşturmanın kaldırıldığı, III. bu karar sonrasında Savcılığın DSİ yetkilileri hakkında da takipsizlik kararı verdiği, bu kararlar üzerinde, yakınlarını yitiren aile fertlerinin bireysel başvuru yoluna gittiği, yazılıdır. Bu sürecin yanı sıra, aile fertleri Samsun Büyükşehir Belediyesi, Canik Belediyesi, Orman ve Su İşleri Md. ve TOKİ aleyhine idare mahkemesinde maddi/manevi tazminat istemli tam yargı davası