Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Bülteni Sayı 3

40 TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu BÜLTEN Kararlar ARALIK 2020 suyu özelliğindeki kaynaklara yönelik detaylı değerlendirmelerin yapılmadığı, tesise oldukça yakın ol- duğu tespit edilen mineralli su kaynağı için de detaylı bir araştırma yapılmadığı, yer altı sularının akım yönünün genel olarak doğu batı ve doğu kuzeybatı yönünde yani dava konusu tesise doğru olduğu, ham maddenin ve oluşan atıkların önemli miktarda ağır metal içeriğine sahip olması nedeniyle bu atıkların depolanma şekilleri göz önüne alındığında, yağmur suları ile birlikte çözünme durumunda yer altı sularına karışabileceği ve bu durumun insan sağlığı ve çevreyi olumsuz etkileyeceği ve bunu önlemeye yönelik herhangi bir tedbir alınmadığı ve ÇED raporunda ayrıntılı bilgiye yer verilmediği görüş ve kanaatine varılmıştır. Dosyadaki bilgi ve belgelerle hükme esas alınan bilirkişi raporundaki açıklamalar ve dava konusu çev- resel etki değerlendirme kararları bir bütün olarak değerlendirildiğinde daya konu işlemlerde hukuka uyarlılık bulunmamıştır. Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir. Temyiz Edenlerin İddiaları : 1- Davalı Çevre ve Şehircilik Çevre Bakanlığı tarafından, bilirkişilerin sa- dece kapasite artışına ilişkin 2013 tarihli ÇED raporunu incelediği, bilirkişi raporunun aksine, nihai ÇED raporunda çelişkili bir durumun söz konusu olmadığı, zira tesisin etrafında bu tür alanların bu- lunmadığı ifadesinden sulak alanların kastedildiği, tesise yakın endüstriyel faaliyetlerle ilgili değer- lendirmenin nihai ÇED raporunda bulunduğu, kapasite artışı projesi ile muhtemel çevresel etkilerin gerekli önemlerin alınmasıyla ova çayına, isale hattına ve Kurtboğazı Barajına olumsuz etki oluştur- masının beklenmediği, Ankara Halk Sağlığı Müdürlüğünün mineralli su kaynağı ile ilgili kaynağın 1. derece mutlak koruma alanı içerisinde hiçbir kirletici ve tehdit unsuru olan yapılar kurulmamalıdır yönündeki görüşünün, yeni bir tesis yapılmaması nedeniyle 2013 tarihli ÇED olumlu kararı için gerekli olmayacağı, tesiste oluşacak cürufla ilgili analiz yaptırıldığı ve inert atım olarak değerlendirilebileceği yönünde rapor alındığı, tesisin fiili durumuna ilişkin değerlendirmeler yapıldığı, keşif sonrası yapılan denetimde uygunsuz depolama ve izinsiz olarak bakır kazanım ünitesi kurulmasıyla ilgili 2872 sayılı Kanun’un 20/1-(r) maddesi uyarınca para cezası verildiği, dava konusu işlemlerin hukuka uygun ol- duğu ileri sürülmektedir. 2- Davalı Ankara Valiliği tarafından, davacını dava açma ehliyetinin bulunmadığı, iptali istenilen üç işlemin 2006, 2009 ve 2013 tarihli olduğu ve davanın süresinde açılmadığı, dava konusu işlemlerden ÇED Gerekli Değildir kararının hukuka uygun olarak tesis edildiği ileri sürülmektedir. 3- Davalı yanında müdahil tarafından, davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı, iptali istenilen üç işlemin 2006, 2009 ve 2013 tarihli olduğu ve davanın süresinde açılmadığı, Mahkemenin dilekçe ret kararı sonrasında yenileme dilekçesinde davalı idarelerin farklı işlemlerinin de iptalinin istenildiği, da- vanın yenileme suretiyle açılmış bir dava olarak kabul edilmesine olanak bulunmadığı, değerlendir- melerin sadece 2013 tarihli ÇED raporuna göre yapıldığı, 2013 tarihli ÇED Olumlu kararı bakımından yapılan değerlendirmelerin ise hatalı olduğu, nitekim, tesisin etrafında bu tür alanların bulunmadığı ifadesinden sulak alanların kastedildiği proje alanına en yakın yeraltı su kaynağı olan Ova Çayı aki- ferinin fabrikanın yaklaşık 18 km kuzeydoğusunda bulunduğu, proje alnına en yakın kuzey suyunun 1150 m doğudan geçtiği ve bu konuyla ilgili Devlet Su İşlerinin olumlu görüşünün bulunduğu, Ankara Halk Sağlığı Müdürlüğünün mineralli su kaynağı ile ilgili kaynağın 1. derece mutlak koruma alanı içer- sinde hiçbir kirletici ve tehdit unsuru olan yapılar kurulmamalıdır yönündeki görüşünün yeni bir tesis yapılmaması nedeniyle 2013 tarihli ÇED olumlu kararı için geçerli olmayacağı, tesisin 2006 yılında kurulduğu ve faaliyete geçtiği, Dağyaka Mineralli Su Kaynağına 2012 tesis izin verildiği, dolayısıyla