Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Bülteni Sayı 1

9 TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu BÜLTEN EKİM 2019 Haberler Bu yükümlülüklerin "çevre yükümlülükleri" olduğuna dair açık bir ifade yoktur. Daha doğrusu, bu yükümlülüklerin hangi yükümlülükler olduğuna dair hiçbir açıklık yoktur. Kamuoyunda bu kadar tar- tışma konusu olmuş, iki kez Anayasa Mahkemesi'ne gitmiş bir konuda yeni bir düzenleme yapılmak istenmesi halinde bunun açıkça ifade edilerek gerekçelendirilmesi, demokratik bir hukuk devletinde yasa koyucudan beklenen bir tutum olmasına karşın, burada durum biraz farklı görünmektedir. Teklif ile iki tür enerji yatırımına süre uzatımı söz konusudur; birincisi 6446 sayılı Kanun'un 5.mad- desinin 12.fıkrası ile düzenlenen "yenilenebilir enerji" yatırımları iken ikincisi Kanun'un "özelleştirme" başlıklı 18.maddesinin 5.fıkrasına dayalı süreçlerdir. Özelleştirme ile ilgili 18.maddenin 5.fıkrasında ise yenilenebilir enerji kaynakları VEYA YERLİ KÖMÜRE dayalı elektrik üretim tesislerinin kastedildiği madde metninden anlaşılmaktadır. Gerekçeye bakıldığında, hiçbir şekilde özelleştirme ve termik santral denilmeyip "büyük ölçekli pro- jelerde teknik altyapı faaliyetleri için ilave sürece ihtiyaç duyulması" gibi torba bir ifade kullanıldığı görülmektedir. Buna karşın, özelleştirme sürecini yürüten Özelleştirme İdaresi Başkanlığı verilerine göre 2013-2015 yılları arasında özelleştirilen termik santraller Seyitömer, Kangal, Yatağan, Kemerköy ve Yeniköy, Çatalağzı, Orhaneli ve Tunçbilek ile Soma B termik santralleri olup, 2013 yılından itibaren çevre yükümlülüklerinden muaf tutulmuşlardır. Bu durumda, yerel seçimlerin hemen öncesinde doğrudan 6446 sayılı Kanun geçici 8. maddesinde yer alan süreyi uzatarak yapılmak istenen ama seçim nedeniyle geri çekilen değişiklik teklifinin, bu kez özelleştirme sonucunda imzalanan devir ve elektrik satış anlaşmaları hükümleri üzerinden yapıl- mak istendiği anlaşılmaktadır. Oluşan kamuoyu tepkisinden kaçınmak için bu şekilde bir düzenleme ile getirilen 3 yıllık ek süre, ger- çekten de yukarıda sayılan santraller için öngörülüyorsa, o zaman "hukuk devleti" açısından ciddi bir sorunumuz var demektir. Sektörde olanlar, bu santrallerin yükümlülüklerini yerine getir(e)mediklerini bilmektedirler. Halk sağlığı ve kamu yararı yerine alıcı şirketlerin ticari çıkarları gözetilerek, bu sant- rallerin çevreye ciddi zararlar vererek üretim yapmalarına izin verilmesi anlamına gelecek bu teklif, etik ve hukuki değildir. Kanun yapma tekniğine tamamıyla aykırı bir şekilde, hangi gerekçeyle ve nasıl bir düzenleme yapıldı- ğı konusunda hiçbir somut ve doğru açıklama ile belirlilik olmaksızın yasalaştırılmak istenen bu tek- lifle dolandırılan söz ve cümlelerle çevre yükümlülüklerinden muafiyet uzatılmak mı istenmektedir? Niyet bu ise, bir kez daha anımsatmak, vurgulamak isteriz; anılan santrallere 2019 yılı sonuna kadar verilen süre kesindir. Anayasa Mahkemesi 28.12.2017 tarihli kararında "…31.12.2019 tarihine kadar tanı- nan süre kesin olup…" diyerek bu sürenin uzatılamayacağını ortaya koymuştur. Kirlenen havayı temizlemek, küresel ısınmanın olumsuz etkilerini (seller, olağan üstü iklim koşulla- rından kaynaklı felaketler) gidermek mi daha pahalıdır yoksa bu santrallerden elektrik üretimine son vermek mi? Teklifin altında imzası bulunan milletvekilleri, çıkıp neden tercihlerini dünyanın ve ülke- mizin havasının kirlenmesi yönünde kullandıklarını açıklamalıdırlar. TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu olarak vurgulamak isteriz ki, bu düzenleme ile anılan santral- lere yeni bir süre verilmek isteniyorsa bu mümkün ve söz konusu olamaz. Sözü dolandırarak gerçek- leri toplumdan gizlemeye dönük düzenleme geçerlilik kazanamaz. Kazanamadığı gibi, bu santrallerin çevre yükümlülüklerine uymamaları nedeniyle yöre sakinlerine verdikleri zararlardan sorumlu tutul- malarını, haklarında idari yaptırım kararları uygulanmasını da sağlamaz, sağlayamaz. Tüm milletvekillerine bu etik dışı teklifin yasalaşmaması için görev ve sorumluluk düşmektedir. Saygılarımızla. Türkiye Barolar Birliği Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu