Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Bülteni Sayı 1

72 TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu BÜLTEN EKİM 2019 Sözleşme mahkemeye ya da kanunla kurulan diğer bir bağımsız ve tarafsız bir kuruluşun önünde işlemlerin gözden geçirilmesi için başvuru hakkına sahip olmasını sağlayacaktır. Taraflardan birinin bir mahkemece işlemlerin incelenmesini sağladığı durumlarda, kanunla kurul- muş mahkeme dışında, bağımsız ve tarafsız bir organ tarafından incelenmesi veya kamu otoritesi tarafından gözden geçirilmesi için ücretsiz veya ucuz bir hızlandırılmış usule başvurması hakkını da sağlayacaktır. 1. paragrafta öngörülen nihai kararlar bilgiyi elinde tutan kamu kuruluşunu bağlayıcı olacaktır. Bu paragraf uyarınca kararın gerekçeleri, en azından bilgiye erişimin reddedildiği yer yazılı olarak belirtilecektir. 2. Her bir Taraf ulusal mevzuatı çerçevesinde; (a) Yeterli menfaate sahip, Ya da alternatif olarak (b) Herhangi bir Tarafın idari usul hukuku bir ön koşul olarak gerektiriyorsa, hak kaybını koruyan ilgili bireylerin, 6. maddedeki koşullar çerçevesinde ve ulusal hukukun bu şekilde öngörmesi halin- de ve 3.paragrafın ya da bu Sözleşme'nin diğer ilgili hükümlerinin uygulanmasına halel getirmek- sizin, herhangi bir karar, eylem veya ihtimalin, esas ve usul yönünden hukuka uygun olmadığını iddia etmek ve inceleme için kanun ile kurulmuş bir mahkeme ve/veya diğer bir bağımsız ve tarafsız organa başvurmasını sağlayacaktır. Yeterli menfaat ya da hak kaybının ne olduğunu ulusal hukukun gereklerine göre bu Sözleşme'nin kapsamı çerçevesinde ilgili kamuya yargıya geniş bir başvuru hakkı verme amacına uygun olarak belirlenecektir. Bu kapsamda; 2.maddenin 5.paragrafında belirtilen gerekleri karşılayan herhangi bir sivil toplum örgütünün menfaati yukarıdaki alt paragraf (a) nın amacı bakımından yeterli sayı- lacaktır. Bu tür kuruluşlar aynı zamanda yukarıdaki alt paragraf (b) nin amaçları bakımından hak kaybına uğrayabilecek nitelikte sayılacaktır. 2. paragrafın hükümleri, bir idari makam önünde ön hazırlık gözden geçirme yöntemi olması ola- sılığını hariç tutmayacak ve bu gibi bir gerekliliğin ulusal kanunlara göre mevcut olması durumun- da yargısal inceleme usullerine başvurmadan önce idari gözden geçirme usullerinin tüketilmesi şartını etkilemeyecektir. 3. Ek olarak ve yukarıdaki 1. ve 2. paragrafta söz edilen inceleme usullerine halel getirmeksizin her bir Taraf, eğer ulusal hukukunda öngörülmüş ise kriterlere uygun olmaları durumunda, bireylerin, özel kişiler ve kamu otoritelerinin kendi ulusal hukukunun çevreyle ilgili hükümlerini ihlal eden ey- lem ve işlemlerine karşı, idari ve yargısal yollara başvurma hakkına sahip olmalarını sağlayacaktır. 4. Ek olarak ve yukarıdaki 1. paragrafa halel getirmeksizin, yukarıdaki paragraf 1, 2 ve 3’te ortaya konan usuller uygun görülen çözüm de dahil olmak üzere, adil, hakkaniyetli ve zamanında uygu- lanacak ve de pahalı olmayacaktır. Bu maddede öngörülen kararlar yazılı olarak verilecek ya da kaydedilecektir. Mahkemelerin ve mümkün olduğunda diğer kurumların kararları halk tarafından erişilebilir olacaktır. 5. Bu maddenin hükümlerini daha fazla etkili kılmak üzere, Her bir Taraf idari ve yargısal inceleme usullerine başvuru hakkında halkın bilgilendirilmesini sağlayacak ve yargıya başvurunun önünde- ki mali ve diğer engellerin ortadan kaldırılması ya da azaltması için uygun yardım mekanizmaları- nın kurulmasını dikkate alacaktır.