Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Bülteni Sayı 1

15 TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu BÜLTEN EKİM 2019 Kıyıda ve sahil şeridinde planlama ve uygulama yapılabilmesi icin kıyı kenar çizgisinin tespiti zorun- ludur. Ayrıca Kanunun “Kıyının Korunması, Yapı Yasağı ve Kıyıda Yapılacak Yapılar” madde başlıklı 6. Mad- desinde Kıyı, herkesin esitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık olup, buralarda hiçbir yapı yapılamaz; duvar, çit, parmaklık, telörgü, hendek, kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz. Kıyılarda, kıyıyı değiştirecek boyutta kazı yapılamaz; kum, çakıl vesaire alınamaz veya çekilemez. Kıyı- lara moloz, toprak, curuf, çöp gibi kirletici etkisi olan atık ve artıklar dökülemez. ifadeleri yer almaktadır. Buradan da anlaşılacağı üzere, ülkede yaşayan herkesin kıyılarda hiçbir şekilde engellenmeden serbestçe kıyıları kullanabileceği ve bunun hukuken sağlam bir altyapısı olduğu düşünülmekte- dir. Kıyıdaki bir otelin deniz tarafında önünden geçmek istediğinizde veya “beach” adı verilen bir turistik tesisin kapısından girip önündeki kumsalda dolaştığınızda ya da içeri girip kıyıya ulaşmak istediğinizde ya da bir tatil sitesinin önünde kumsalda güneşlenmeye niyetlendiğinizde hemen özel mülkün sahibi ya da işletme yöneticileri/ çalışanları yanınıza gelir ve kıyıdan uzaklaşmanızı ister. Bu isteğin Anayasa (43. Madde) ve Kıyı Kanununa (3261 sayılı) tamamen aykırı olduğunu ve hatta Anayasa madde 23’de belirtilen “Seyahat Özgürlüğü” ilkesini ihlal ettiğini bilmezler. Birçok defa karşılaşılan benzer durumları kendim de birkaç kez yaşadım. Muğla Sarıgerme’de lüks bir tatil kö- yünün önündeki kumsalda bir akşamüstü yürüyüşü yaparken, İzmir Mordoğan’da bir özel plajın kapıdaki turnikesinden geçip kıyıya ulaşmaya çalışırken ve Muğla Yalıkavak Küdür Yarımadası’nda lüks villaların olduğu bir siteden girerek kıyıya varmaya çalışırken üç kez (yalnız veya arkadaşlarım- la) durduruldum!.. Sade bir vatandaş olarak bana yaşatılan bu ihlallerin tümünde Anayasal ve Yasal haklarımı işletmecilere anlatarak ve uzun süre tartışarak herhangi bir ücret vermeden istediğim kıyıya serbestçe ulaştım ve kıyıyı kullanma ve erişim hakkımı kullandım. Bu duruma maruz kalan her T.C. vatandaşının Anayasal ve Yasal haklarını bilerek kıyıları serbestçe kullanma ve kıyıya erişim haklarını aramalarını isterim. Ulusal mevzuatın ötesinde, kıyılarımızın habitat tahribatına karşı korunmalarına yönelik ayrıca taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler vardır. Bunlar; • Avrupa Yaban Hayatını Koruma Sözleşmesi (Bern) • Akdeniz’in Deniz Kirliliğine Karşı Korunması Sözleşmesi (Barselona) Akdeniz’de Özel Koruma Alanları ve Biyolojik Çeşitliliğe İlişkin Protokol • Uluslararası Peyzaj Sözleşmesi Bunlardan ilk ikisinde Avrupa’da ve Akdeniz’de denizlere kıyısı olan taraf olan ülkeler, sözleşme ek- lerinde belirtilen korunması gereken türleri (deniz ve kıyılara bağımlı yaşayan canlıları) doğal yaşam alanları ile birlikte korunmalarını taahhüt etmektedir. Dikkat edilirse bu uluslararası sözleşmeler sade- ce türleri değil, söz konusu türlerin bağımlı oldukları kıyıları ve denizleri de korumayı hedeflemiştir.