İDARE VE VERGİ HUKUKU BÜLTENİ 37 1. GİRİŞ Vergi, devletin üzerine düşen fonksiyonları yerine getirebilmesi için gerek finansman kaynağı gerekse iktisadi ve mali politika aracı olarak büyük önem arz etmekte, vergi incelemesi ise ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak suretiyle doğrudan bu amaçlara hizmet etmektedir. Vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi ve vergilendirmede adaletin sağlanması büyük öneme sahiptir. Vergi incelemesine ya da inceleme neticesinde oluşturulan vergi tekniği raporu yahut vergi inceleme raporuna, istisnai durumlar hariç, doğrudan dava açılamamakla beraber, bu incelemeler neticesinde bir vergi ziyaı ya da vergi kabahatine rastlanması halinde oluşacak tarhiyat yargılamanın konusunu oluşturabilecektir. Vergi incelemesi, vergi yargılamasına konu teşkil eden tarhiyatın hazırlık işlemi olması nedeniyle, vergi yargılaması açısından büyük öneme sahiptir. Vergi incelemesinin kapsam yönünden, tam inceleme ve sınırlı inceleme olmak üzere iki türü bulunmaktadır. Tam inceleme, bir mükellef hakkında, bir veya birden fazla vergi türü itibarıyla, bir veya daha fazla vergilendirme dönemine ilişkin her türlü iş ve işlemlerinin bütün matrah unsurlarını içerecek şekilde yapılan vergi incelemesini ifade eder. Bu tanımın dışında kalan tüm incelemeler ise sınırlı inceleme anlamına gelmektedir. Vergi incelemesi yapma yetkisi; vergi müfettişleri, vergi müfettiş yardımcıları, ilin en büyük malmemuru, vergi dairesi müdürleri ve Gelir İdaresi Başkanlığı teşkilatlarında müdür kadrolarında bulunanlara verilmiştir. Yetki bu şekilde dağıtılmış olsa da yapılan vergi incelemelerinin büyük kısmı vergi müfettişlerince yerine getirilmektedir. Vergi müfettişleri, T.C Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu bünyesinde görevlerini icra etmektedirler. Vergi incelemesine tabi olanlar, Vergi Usul Kanunu’na veya diğer kanunlara göre defter ve hesap tutmak, evrak ve vesikaları muhafaza ve ibraz etmek mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişilerden oluşmaktadır. Kanun koyucu vergi incelemesine tabi olanları çok geniş bir grup olarak tanımlamıştır. Vergi incelemesinin gerekçesini; ihbar ve şikayetler, Bakanlık bünyesinde kurulan risk analiz sistemi verileri, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların yapacakları incelemeye sevkler, tüm kamu kurumlarından gelecek bilgi ve belgeler oluşturabilmektedir. Ancak Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin (yazımızın geri kalan kısmında yönetmelik olarak anılacaktır.) 4/2 ‘nci maddesine göre bu sayılan sebeplerden hiç biri olmasa dahi mükelleflerin vergi incelemesine alınabileceği belirtilmiştir. Yönetmeliğin ilgili hükümlerine göre vergi incelemesi süreci; vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenecek “İncelemeye Başlama Bildirimi” ile başlar ve inceleme neticesinde vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenen raporun, rapor değerlendirme komisyonlarına sevki ile son bulur. Vergi inceleme sürecini mükellefleri ilgilendiren yönüyle kısımlara ayıracak olursak; 1. Vergi İncelemesi Görevinin Verilmesi 2. Vergi İncelemesine Başlama VERGİ YARGILAMASININ İLK ADIMI: VERGİ İNCELEMESİ Vergi Müfettişi Oğuzhan Kapcı (Stajyer Avukat)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1