İDARE VE VERGİ HUKUKU BÜLTENİ 17 2017 yılında yapılan Anayasa değişiklikleri ile ülkemizde Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kabul edilmiş olup, bu sistem Parlamenter Hükümet Sisteminin yerine getirilmiştir. 2018 yılında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimini takiben sistem yürürlüğe girmiş, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi üzerine idari teşkilat yeniden yapılandırılmıştır. Yeni sistem uyarınca Başbakanlık makamı ve beraberinde parlamenter sistemin ana damarı olan Bakanlar Kurulu yürürlükten kaldırılmıştır. Cumhurbaşkanı ve Cumhurbaşkanlığı makamı sembolik makam olmaktan çıkmış; siyasal, sosyal, ekonomik vb. tüm politikaları belirleme yetkisi Cumhurbaşkanına geçmiş, Cumhurbaşkanı idari teşkilatın ve dolayısıyla idari hiyerarşinin başı olmuştur. 2017 Anayasa Değişikliği ile 1982 Anayasası’nın 106’ıncı maddesinin 5’inci fıkrası uyarınca; “Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur” denilmiştir. Bu hüküm Bakanların idari hiyerarşinin başı olmasını kısıtlamış, Cumhurbaşkanının idari hiyerarşinin başı olmasını esas kılmıştır. Ancak görüntü böyle olmakla birlikte Bakanların kendi teşkilatlarının başında olması, altına imza attıkları idari kararların icrailiği, hukuk devletinin gereği olarak bu idari kararların idari yargı mercilerinin denetimine tabi olmasını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca Bakanlar, 1982 Anayasası’nın 106’ıncı maddesinin 5’inci fıkrası ve devamı fıkraları uyarınca “görevleri ile ilgili suçlardan dolayı yüce divanda yargılanacaktır” hükmüne göre imzaladıkları işlemlerin suç unsuru içermesi durumunda görev suçu nedeniyle fiilleri dolayısıyla Meclis Soruşturması Yoluyla Yüce Divan’a sevk edilebilecektir. Dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Bakanlıkların işlemlerinden dolayı hem Bakanların görev suçları nedeniyle cezai sorumluluğunu hem de Bakanlıklara karşı idari dava yolunu ortadan kaldırmamıştır. 2575 Sayılı Danıştay Kanunu’nun 24’üncü maddesinde ilk derece mahkemesi olarak Danıştayın görevli olduğu dava ve işlemler sayılmıştır. Birinci fıkranın “a” bendine göre Cumhurbaşkanı kararlarına karşı Danıştay ilk derece mahkemesi olarak görevli kılınmıştır. Nitekim; 1982 Anayasası’nın 104’üncü maddesinde Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri sayılmıştır. 104’üncü maddenin 9’uncu fıkrasına göre Cumhurbaşkanı: “Üst kademe kamu yöneticilerini atar, görevlerine son verir ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenler” denilmiştir. CUMHURBAŞKANI TARAFINDAN YAPILAN ATAMALAR KONUSUNDA İlk Derece Mahkemesi Olarak Görevli Mahkeme Her Zaman Danıştay mıdır? Dr. Öğr. Üyesi Dilhun Ayaydın Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Türkiye Barolar Birliği Çatısı altında Vergi ve İdare Hukuku Bülteni çıkarılması konusunda öncülük ettiği için Sayın Av. Dr. Hasan Oral ve Prof. Dr. Nurettin Bilici Hocama teşekkür ederek idare hukuku bakımından özellikle de bu günlerde de güncel olabileceğini düşündüğüm bir Danıştay kararını sizlerle paylaşmak ve analiz etmek istiyorum. 17 İDARE VE VERGİ HUKUKU KOMİSYONU • BÜ LT E N
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1