İDARE VE VERGİ HUKUKU BÜLTENİ 9 birlikte yürütebilirler. Bu birlikteliğin tüzel kişiliği olmayıp, yapılan iş ticari iş sayılmamaktadır. Birlikte çalışan avukatlar karşılıklı hak ve yükümlülüklerini, gelir ve giderlerin paylaşılması konularını aralarında kararlaştırmaktadırlar. Sonuçta her biri kendi serbest meslek kazancı üzerinden gelir vergisi ödemektedir. Avukat Ortaklığı uygulaması ülkemizde 2001 yılında başlatılmıştır. Bu uygulama avukatların başka serbest meslek mensupları gibi şirketleşerek işlerini yürütme taleplerine karşı, bir ara çözüm olarak kabul edilmiştir. Ancak rağbet görmemiştir: Halet avukatlık ortaklığı oluşturarak çalışan ofislerin sayısı sadece 229’dur. Bunların 163’ü İstanbul’dadır.1 “Avukatlık ortaklığı aynı ildeki birden çok avukatın mesleklerini yürütmek için oluşturdukları tüzel kişiliktir. Avukatlık ortaklığının çalışması meslek çalışması olup, ticarî sayılmaz ve vergilendirme bakımından şahıs şirketlerine ilişkin hükümler uygulanır.”2 Avukatlık Ortaklığında ortaklık payları, ortakların hak ve borçları serbestçe belirlenmektedir. Bir ortak ortaklığın yönetim ve temsili ile görevlendirilmektedir. Avukatlık ortaklığı; iş ve dava defteri, pay defteri, karar defteri, gelir-gider defteri ve demirbaş defteri tutmak zorundadır. Vekâletnameler ortaklık adına düzenlenmekte, ortaklık iş veya davayı takip edecek avukatlara yetki belgesi vermektedir. Avukatlık ortaklığının tüzel kişiliği olmasına rağmen vergilendirme açısından bir sermaye şirketi yerine adi şirket gibi görülmüştür. Yani toplam kazancı üzerinden Kurumlar Vergisi mükellefi yapılmak yerine ortaklarının her birinin ayrı ayrı Gelir Vergisi mükellefi olması uygun görülmüştür. Öncelikle tüm gelirler Avukat Ortaklığı adına elde edilecek ardından ortaklar arasında paylaşılacak ve her bir ortak (avukat) kendisine isabet eden gelir üzerinden Gelir Vergisi ödeyecektir. Türkiye uygulamasında Batı ülkelerinde mümkün olan Kurumlar Vergisi mükellefi olma yolu kapatılmıştır. 3. Ücretli Avukatlar Toplam 175 bin avukatın ne kadarının ücretli (bağımlı) olarak çalıştığına ilişkin bir veriye ulaşama1 Ali Çitil, Türk Hukukunda Avukatlık Ortaklığı, 2020, Seçkin Yayınevi, Ankara. (Not: Veriler kitabın tanıtım sayfasından alınmıştır.) 2 Türkiye’de faaliyet göstermek isteyen yabancı avukatlık ortaklıkları, avukatlık ortaklığı düzenlemesine uygun olarak kurulmak koşuluyla, yalnızca yabancı hukuklar ve milletlerarası hukuk konularında danışmanlık hizmeti verebilirler. Bu kuralın uygulanması mütekabiliyet esasına bağlıdır. dık. Bunlardan 5.000 civarındaki kısmının kamu avukatı olduğu bilinmektedir.3 Bağımlı çalışan avukatların Gelir Vergisi yükümlülükleri kural olarak işveren (patron) avukat tarafından yerine getirilmektedir. Maaşların ödenmesi esnasında işveren avukat personeli olan avukatın Gelir Vergisini, Damga Vergisini (ilave olarak Sosyal Güvenlik Primini) maaşından keserek götürüp yatırmaktadır. Maaşlı avukatın (Gelir Vergisi Kanunu m. 86’da yazılı çok istisnai durumlar dışında) beyanname vermesi söz konusu olmamaktadır. 3 https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/kamu-avukatlarininozluk-statu-sorunlari-kisa-ve-uzun-vadeli-talep-ve-cozumonerileri-raporu- (ET. 3.6.2023) Avukatlık Kanunu ek m. 1: “Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde aslî ve sürekli olarak avukatlık görevinde çalışanların baro levhasına yazılmaları isteklerine bağlıdır.”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1