12 VERGİ İNCELEMESİNDE AVUKATLARIN HAKLARI SORUMLULUKLARI REHBERİ İlgili makamlar tarafından, defter ve kayıtlarının ibrazı istenilen mükellefe ulaşılamaması ya da ibraz yazısının mükellefe tebliğ edilememesi hallerinde, bu durumu tevsik eden belgelerle birlikte mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi aracılığıyla Başkanlığa başvurulacaktır. Başkanlık, bu talep üzerine, Sistemde bulunan kayıtları veya bu kayıtları dikkate alarak oluşturacağı elektronik defter dosyasını veya onaylı kağıt ortamdaki halini ilgili makamlara iletir.3 Avukatların düzenledikleri e-serbest meslek makbuzlarını ise, inceleme elemanının talebi üzerine elektronik ortamda ibraz etmeleri gerekmektedir. Bu nedenle, ister Gelir İdaresi Başkanlığı sistemi üzerinden, ister çeşitli entegratör firmalar üzerinden düzenlenmiş olsun, düzenlenen elektronik makbuzların birer kopyasının ayrı bir ortamda yedeklenmesi ibraz yükümlülüğü açısından faydalı bir önlem olacaktır. Defter ve belgeleri incelemeye ibraz etme zorunluluğunun istisnasını, VUK’un 13 üncü maddesine belirtilen mücbir sebepler oluşturmaktadır. Bu sebeplerden birinin varlığı halinde, sebep ortadan kalkana kadar (kalıcı bir sebep ise kalıcı olarak) muhafaza ve ibraz yükümlülüğü söz konusu olmayacaktır. Defter ve belgelerin zayi olması halinde, tacirler için geçerli olan zayi belgesi avukatlar tarafından tacir olmadıkları için alınamamakta ve bu durum avukatlar ve diğer serbest meslek erbabı mükellefler için sorun teşkil etmektedir. Ancak Danıştay bu durumda zayi belgesi mevcut olmasa da, defter ve belgelerinin zayi olduğunun iddia ve ispat edilebileceği görüşündedir.4 Dolayısıyla defter ve belgeleri zayi olan meslektaşlarımızın, bu durumun tevsiki için gerekli önemleri alması ve gerekli belgeleri temin etmesi önem arz etmektedir. 3 486 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği md.10 4 Danıştay VDDK, 13.12.2017, E:2017/428, K:2017/636
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1