Çocuk Dostu Hukuki Yardıma İlişkin Rehber İlkeler

4 ÇOCUK DOSTU HUKUKİ YARDIMA İLİŞKİN REHBER İLKELER Adalete erişim: “Adalete erişim; (ÇHS de dâhil olmak üzere) uluslararası sözleşmelerde, ulusal norm ve standartlarda tanınan hakların ihlal edilmesi hâlinde, hukuki yol ve çarelere adil bir şekilde ve zamanında erişme kapasitesi olarak tanımlanabilir”. Adalete erişimde ortaya çıkan eksiklikler, yoksulluğun tanımlayıcı bir niteliğidir ve bu eksiklik, yoksulluğun ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ortadan kaldırılmasına da engel olmaktadır. Tüm çocukların adalete düzgün bir şekilde erişebilmesini sağlamak için çocukların hukuki açıdan güçlendirilmesi şarttır: Tüm çocuklara, çocuk hakları eğitimi ya da konu hakkında bilgi sahibi olan yetişkinlerin destek vermesi gibi hukuki ya da benzer hizmetler sunulmalı; böylelikle de tüm çocukların haklarını talep edebilir hale gelmesi sağlanmalıdır.” Kaynak: Çocuklar için Adalet konusunda BM’nin Ortak Yaklaşımı (2008) Çocuk: 18 yaşını doldurmamış kişidir. Kaynak: BM Çocuk Haklarına dair Sözleşme (1989), 1. Madde. Çocuk dostu adalet: “Tüm çocuk haklarının mümkün olan en yüksek düzeyde ve etkili bir şekilde hayata geçirilmesini ve çocuk haklarına saygı duyulmasını garanti altına alan adalet sistemleri anlamındadır… Çocuk dostu adalet sistemi; erişilebilir, yaşa uygun, hızlı ve titiz hizmetler sunan bir adalet sistemidir. Çocukların ihtiyaçlarına ve haklarına odaklanır ve bunlara göre düzenlenmiştir. Çocukların adil yargılama, hukuki işlemlere katılım ve bunları anlama, aile hayatına ve özel hayata saygı, onur ve saygınlığı da dâhil olmak üzere tüm çocuk haklarına saygı duyar,” Kaynak: Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Çocuk Dostu Adalet hakkında Rehber İlkeleri , (2010), II c. Kanunla ihtilaf halindeki çocuk: Ceza Kanunu hükümlerini ihlal ettiği iddia edilen veya bu nedenle suçlanan ya da hüküm giyen, ceza ehliyetine sahip olmakla birlikte, 18 yaşını doldurmamış çocuktur.” Kaynak: Kanunla İhtilafa Düşen Çocukları İlgilendiren Konularda Adalet: Çocuk Adaletine ili şkin Kanun Modeli ve İlgili Yorumlar, UNODC (2013) Diversiyon: “Kanunla ihtilafa düşen çocukları sabıka kaydının ve resmi adli kovuşturmaların olumsuz etkilerinden korumak için geliştirilen usûllerin, yapıların ve programların uygulanması suretiyle söz konusu çocukların, belirli koşullar TERİMLER