Çocuk Dostu Hukuki Yardıma İlişkin Rehber İlkeler

19 ÇOCUK DOSTU HUKUKİ YARDIMA İLİŞKİN REHBER İLKELER Hukuk alanında çalışan uygulayıcılar; hukuki süreç boyunca çocuğun görüşlerinin dinlenmesini ve bu görüşlere gereken ağırlığın verilmesini sağlamalıdır. Çocuk Haklarına dair Sözleşme’nin 12. maddesi, kendi görüşlerini oluşturma kapasitesine sahip olan çocukların kendilerini etkileyen tüm adli ya da idari işlemlere katılma ve görüşlerini özgürce dile getirme hakkı olduğunu açıkça ifade etmektedir. Çocuğun yaşına ve olgunluk düzeyine göre, bu görüşlere gereken ağırlık verilmelidir. Etkili katılım, hukuki işlemler açısından hayati önem taşıyan bir haktır. Bu hak özellikle, yetkililerin çoğu zaman çocuğun görüşlerini almadan, çocuğun hayatında ciddi ve uzun vadeli etkiler yaratacak kararlar aldığı bağlamlar bakımından yaşamsal öneme sahiptir. Çocukların kendileriyle ilgili davalara aktif bir şekilde katılımı, hem kendileri açısından hem de hukuki süreç açısından çok faydalı olabilmektedir. Mağdur ve tanık çocukların görüşlerinin dinlenmesi ve bu görüşlerin hesaba katılması; söz konusu çocukların iyileşmelerine, kendilerine güvenlerini kazanmalarına, becerilerini ve potansiyellerini daha iyi anlamalarına yardımcı olabilmektir. Suça sürüklenen çocukların katılım hakkı, bu çocukların sorumluluk duygusu kazanmasına, rehabilite olmasına ve topluma yeniden kazandırılmasına yardımcı olabilmektedir. Hukuk alanında çalışan kişi ile çocuk müvekkili arasındaki fikir paylaşımı sayesinde, çocuğun yüksek yararı daha iyi anlaşılabilir, hukuki sorunlara yenilikçi ve yaratıcı çözümler geliştirilebilir. Katılım her zaman gönüllü olmalıdır. Tercih ettikleri takdirde, çocukların süreçlere katılmama hakkı da vardır. “Çocuk veya çocukların dinlenildiği ve katıldığı tüm süreçler şu nitelikleri taşımalıdır: şeffaf ve bilgilendirici, gönüllü, saygılı, ilgili, çocuk dostu, kapsayıcı, eğitimle desteklenmiş, emniyetli ve riske karşı duyarlı ve hesap verebilir.” Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi’nin 12 No’lu Genel Yorumu REHBER İLKE 3: Etkili katılım